مقاله پژوهشی مریم ویژه و همکاران که سال ۲۰۲۳ در مجله Health and Place به چاپ رسیده، تأثیر مهاجرت و زیستن در استرالیا را بر توانایی زنان ایرانی در دسترسی و استفاده از خدمات بهداشت باروری بررسی کرده است.
در این بررسی، مطالعه کیفی ۲۱ زن ایرانی در استرالیا نشان داد که در حالی که رفتارهای اولیه آن‌ها در زمینه بهداشت باروری تحت تأثیر هنجارهای اجتماعی-فرهنگی ایران است، این زنان به‌طور فعال عاملیت خود را توسعه داده و در بافت استرالیا دیدگاه‌های خود را تغییر می‌دهند. این تحول شامل بازنگری باورها، کنترل بیشتر بر سلامت باروری خود و حرکت در میان تفاوت‌های فرهنگی میان کشور مبدأ و کشور جدید است. این مطالعه همچنین موانع و تسهیل‌کننده‌های دسترسی به خدمات بهداشتی در استرالیا را شناسایی می‌کند و بر لزوم سیاست‌ها و رویه‌های بهداشتی حساس به فرهنگ برای حمایت بهتر از نیازهای بهداشت باروری زنان مهاجر تأکید دارد. یافته‌های این تحقیق در نهایت تعامل پیچیده‌ای را میان زمینه فرهنگی، مهاجرت و عاملیت در تصمیم‌گیری‌های سلامت باروری زنان نشان می‌دهد.
چگونه هنجارهای اجتماعی-فرهنگی ایران بر عاملیت زنان مهاجر ایرانی در دسترسی و استفاده از خدمات بهداشت باروری در استرالیا تأثیر می‌گذارد؟
هنجارهای اجتماعی-فرهنگی ایران تأثیر قابل توجهی بر عاملیت زنان مهاجر ایرانی در دسترسی و استفاده از خدمات بهداشت باروری (RHCS) در استرالیا دارند. اگرچه محیط استرالیا آزادی‌های بیشتری را فراهم می‌کند، اما باورها و ارزش‌های شکل‌گرفته در کشور مبدأ می‌توانند در ابتدا عاملیت این زنان را محدود کنند. با این حال، روند مهاجرت و استقرار در استرالیا باعث می‌شود که این زنان به عنوان عوامل تغییر در زندگی باروری خود عمل کنند.
- ۱. محدودیت‌ها ناشی از هنجارهای کشور مبدأ:
بسیاری از زنان ایرانی باورها و ارزش‌های اجتماعی-فرهنگی را که از ایران به همراه آورده‌اند، در رفتارهای بهداشتی خود در استرالیا حفظ می‌کنند.
تجربه زنان در استفاده از خدمات بهداشت باروری در ایران، به‌ویژه برای زنان مجرد، اغلب منفی و حتی آسیب‌زا بوده است و با ترس، اضطراب، شرم، ناامیدی، عدم امنیت و پنهان‌کاری همراه بوده، زیرا رابطه جنسی پیش از ازدواج در فرهنگ ایران غیرقابل‌قبول است.
هنجارهای اجتماعی-فرهنگی، که گاهی توسط نظام حقوقی ایران نیز تقویت می‌شوند، زنان را ملزم می‌کردند تا برای استفاده از خدمات بهداشت باروری، اجازه همسر خود را دریافت کنند.
در فرهنگ ایرانی، گفتگو درباره سلامت باروری اغلب با حجب و حیا همراه است، که می‌تواند منجر به تأخیر در جستجوی خدمات ضروری در استرالیا شود.
رخی از زنان همچنان در استرالیا احساس می‌کنند که قدرت مذاکره محدودی در مورد برخی مسائل بهداشت باروری دارند و گاهی نیاز به اجازه یا حمایت مالی از همسر خود دارند. به عنوان مثال، مشکلاتی مانند اختلال عملکرد جنسی یا غربالگری سرطان‌های باروری ممکن است از سوی همسرانشان جدی تلقی نشود.
هنجارهای فرهنگی نهادینه‌شده در ایران می‌توانند کنترل مردان بر تصمیمات بهداشتی همسرانشان را تقویت کنند. - ۲. فرصت‌های از دست‌رفته (ادراک شده):
شرم، انگ اجتماعی و اضطراب ناشی از هنجارهای فرهنگی ایران می‌تواند منجر به تعویق یا اجتناب از انجام معاینات و مراقبت‌های ضروری باروری در استرالیا شود. برخی از زنان از اصطلاحاتی مانند «شرم احمقانه» یا «ترس غیرمنطقی» برای توصیف این احساسات استفاده می‌کنند.
ترس از قضاوت شدن یا برچسب خوردن می‌تواند مانع از مراجعه زنان به خدماتی مانند آزمایش بیماری‌های مقاربتی (STI) شود.
برخی از شرکت‌کنندگان در این مطالعه ابراز پشیمانی کردند که به دلیل پایبندی به این هنجارهای اجتماعی، سلامت باروری خود را به خطر انداخته‌اند و گاهی از پیامدهایی مانند ناباروری یا سرطان‌های باروری نگران هستند.
مشکلات حل‌نشده باروری می‌تواند منجر به احساس ناامیدی، انزوا، ناخرسندی و سردرگمی شود. - ۳. عاملیت زنان در استرالیا و تغییرات مثبت:
محیط استقرار در استرالیا به زنان مهاجر ایرانی این امکان را می‌دهد که هنجارهای اجتماعی-فرهنگی دوران رشد خود را به چالش بکشند و از آن‌ها فراتر بروند. آن‌ها شروع به بازنگری باورهای سنتی ایرانی درباره سلامت باروری می‌کنند.
«فرهنگ باروری آزاد» استرالیا، با تأکید بر بحث‌های باز در مورد سلامت باروری، در تضاد آشکار با هنجارهای ایران است و به زنان اجازه می‌دهد تا بدون شرم درباره این موضوعات صحبت کنند و خدمات موردنیاز را دریافت کنند.
برابری جنسیتی و حمایت‌های قانونی از حقوق زنان در استرالیا، به افزایش عاملیت زنان در تصمیمات بهداشتی‌شان کمک می‌کند.
بسیاری از شرکت‌کنندگان در این پژوهش خودمختاری و خودکارآمدی بیشتری در کنترل سلامت باروری خود در استرالیا نشان دادند و به عنوان عوامل تغییر عمل کردند. آن‌ها به حقوق خود آگاه‌تر شده و در جهت دستیابی به مراقبت‌های بهداشتی اقدام کردند. - هنجارهای اجتماعی-فرهنگی ایران در ابتدا موانعی را برای عاملیت زنان مهاجر ایرانی در دسترسی به خدمات بهداشت باروری در استرالیا ایجاد می‌کنند و ادراکات، رفتارها و دسترسی آن‌ها به مراقبت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. با این حال، محیط اجتماعی-فرهنگی و حقوقی استرالیا فرصت‌هایی را برای این زنان فراهم می‌کند تا این هنجارها را به چالش بکشند، عاملیت بیشتری پیدا کنند و کنترل بیشتری بر سلامت باروری و تصمیمات خود داشته باشند. آگاهی ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی در استرالیا از این حساسیت‌های فرهنگی برای ارائه مراقبت‌های مناسب و مؤثر به این جمعیت ضروری است.
